30% zet zich extra voor een ander in tijdens coronacrisis
In het Bewonerspanel is panelleden gevraagd in hoeverre de huidige situatie invloed heeft op zijn of haar leven. 30% van de panelleden van de februaripeiling 2021 geeft aan zich extra in te zetten voor een ander. In april 2020 lag dit aandeel nog hoger (38%). Uit de laatste peiling blijkt dat 50-64 jarigen zichzelf vaker dan gemiddeld extra inzetten voor een ander. Panelleden in de leeftijdsgroepen van 16-29 en 30-39 jaar geven dit minder vaak aan.
Het beeld dat leeft bij maatschappelijke partners is dat inwoners, buurtnetwerken, vrijwilligers en organisaties veerkracht en saamhorigheid tonen. Er zijn nieuwe samenwerkingsvormen ontstaan en creatieve manieren gevonden om in contact te blijven (o.a. met kwetsbare bewoners). Tijdens de coronacrisis zijn initiatieven ontstaan zoals telefoonlijnen, boodschappendiensten en belmaatjes.
Uit de Inwonersenquête van 2019 komt naar voren dat 40% van de Utrechters zich als vrijwilliger inzet, een stabiel aandeel ten opzichte van voorgaande jaren. Vrijwilligerswerk wordt voornamelijk gedaan bij sportverenigingen (13%), gevolgd door vrijwilligerswerk bij een school, crèche of peuterspeelzaal (7%). De groep 16- tot en met 26-jarigen doet minder vaak (36%) dan gemiddeld aan vrijwilligerswerk. Utrechters met een hbo of wo diploma doen vaker vrijwilligerswerk dan gemiddeld.
Vanuit de Vrijwilligerscentrale klinken signalen dat door corona de wat oudere en meer kwetsbare vrijwilligers (tijdelijk) gestopt zijn met hun vrijwilligerswerk. Tegelijkertijd zien ze dat meer jongeren zich vrijwillig willen inzetten. Zingeving, zich inzetten voor een ander en tegelijk iets leuks doen voor zichzelf: deze motieven blijven en lijken alleen maar groter te worden door corona. Een andere trend die door professionals wordt geschetst is dat vrijwilligers zich in toenemende mate voor minder lange tijd aan één organisatie verbinden.
Merendeel (64%) geeft aan zich na de crisis even vaak in te zetten voor een ander als ervoor
Of de vrijwillige inzet voor een ander blijvend is, is uitgevraagd in het Bewonerspanel van februari 2021. Op de vraag of panelleden verwachten in het jaar nadat de coronamaatregelen zijn opgeheven vaker, even vaak of minder vaak dan voor corona (dus vóór 12 maart 2020) zich vrijwillig in te zetten voor een ander, antwoordt 8% dat zij dit vaker zullen doen. Het merendeel (64%) zal dit even vaak blijven doen en 3% minder vaak. Ruim een derde (34%) geeft aan vaker familie, vrienden of kennissen te bezoeken nadat de coronamaatregelen zijn opgeheven dan voor corona en een kwart (25%) zal vaker huisfeestjes of familiefeestjes geven.
2019: Vier op de vijf Utrechters heeft weinig tot geen problemen met meedoen
Op basis van vier aspecten is in kaart gebracht in hoeverre Utrechters meedoen in de samenleving. De vier aspecten zijn het verrichten van (vrijwilligers)werk of volgen van een opleiding, het deelnemen aan sport of culturele activiteiten, het verrichten van activiteiten in de buurt en het hebben van sociale contacten. Uit de Inwonersenquête 2019 blijkt dat 91% van de inwoners sociale contacten heeft en iets minder dan de helft een buurtactiviteit ontplooit (45%). 87% van de inwoners werkt, verricht vrijwilligerswerk of zit op school. Het merendeel van de Utrechters (93%) doet aan sport of cultuur. Op het moment dat inwoners ten minste op drie van de vier genoemde gebieden actief zijn, doen ze mee. Dit betekent dat 81% van de Utrechters geen problemen ervaart met meedoen. Dit is een stabiel gegeven in vergelijking met vorige jaren. Er komen duidelijke leeftijdsverschillen naar voren in het al dan niet mee kunnen doen. Van de Utrechters tot en met 44 jaar doen bijna 9 op de 10 inwoners mee, tegenover 54% van de 65-plussers.
2019: Meedoen met een beperking
In Utrecht vinden wij het belangrijk dat alle inwoners een zinvolle rol kunnen spelen in de samenleving en dat ze kunnen meedoen. Zo ook mensen met een lichamelijke en/of psychische beperking. 59% van de Utrechters met een beperking doet mee. Meer specifiek, het aandeel Utrechters met een beperking dat werkt, vrijwilligerswerk verricht of op school zit (66%), dat doet aan sport of cultuur (80%), of sociale contacten heeft (78%) is lager dan bij Utrechters zonder beperking. Daarentegen is het aandeel dat meedoet aan buurtactiviteiten gelijk tussen mensen met of zonder beperking.
2019: Bijna de helft van de Utrechters zet zich in voor de buurt
45% van de Utrechters geeft in 2019 aan zich in te zetten met een of meer activiteiten voor de buurt. De meeste mensen zetten zich in om de openbare ruimte schoon te houden, door bijvoorbeeld de straat te vegen (28%). Een andere veelgenoemde activiteit is het helpen op een school, buurthuis of sportvereniging (15%). Opvallend is dat het aandeel inwoners dat aangeeft te willen zorgen voor of hulp te willen bieden aan buurtbewoners al jaren hoog is (rond 35%), maar het aandeel dat dit daadwerkelijk doet stabiel blijft (rond 12%).
