Maatschappelijke participatie

Meedoen in de samenleving niet voor iedereen vanzelfsprekend

In een gezonde samenleving is het van belang dat iedereen op zijn manier meedoet aan het maatschappelijk leven. Op basis van een aantal vragen over school, werk, sport, cultuurbezoek, buurtactiviteiten en sociale contacten bepalen we of inwoners in de stad meedoen. Het aandeel Utrechters dat meedoet is in de coronaperiode gedaald van 81% in 2019 naar 78% in 2021.

Voor sommige groepen is meedoen in de samenleving minder vanzelfsprekend. Zo zien we dat naarmate de leeftijd toeneemt, de mate van meedoen afneemt. Bij 65-plussers zelfs tot 51%. Daarnaast zien we dat 60% van de Utrechters met een lichamelijke of psychische beperking meedoet, dit ligt onder het gemiddelde. Ook Utrechters met basisonderwijs of vmbo-opleiding en met een havo-, vwo- of mbo-opleiding (hoogst behaald) en inwoners die precies en slecht kunnen leven van hun inkomen doen minder vaak mee dan gemiddeld in de stad.

Ruim een kwart van de panelleden zet zich extra in voor een ander

In het Bewonerspanel van de gemeente Utrecht is panelleden gevraagd in hoeverre de verspreiding van het coronavirus invloed heeft op zijn of haar leven. In de eerste peiling aan het begin van de coronacrisis, in april 2020, gaf 38% van de panelleden aan zich extra in te zetten voor een ander. In de laatste peiling, januari 2022, is dit aandeel nog 26%.

Hoge bereidwilligheid om te zorgen voor buurtbewoners

Inwoners van Utrecht is gevraagd in hoeverre zij verschillende activiteiten ondernemen in de buurt of dat willen doen. Zo is onder meer gevraagd of zij helpen bij een ontmoetingsplek in de buurt (bijv. een buurthuis). 4% geeft aan dit al te doen en 21% zou dit willen doen. Ook geeft 13% van de Utrechters aan al te zorgen voor of hulp te bieden aan buurtbewoners (bijv. door boodschappen te doen of klusjes), en 39% zou dit willen doen. Meer over deze en andere buurtactiviteiten leest u in het hoofdstuk Initiatieven.

Aandeel vrijwilligers stabiel door de jaren heen

Bijna 4 op de 10 Utrechters (39%) doet vrijwilligerswerk, een vergelijkbaar aandeel als in 2019. Van alle Utrechters zet 2% zich dagelijks, 15% wekelijks, 10% maandelijks en 11% een (paar) keer jaar in als vrijwilliger. Utrechters doen hun vrijwilligerswerk relatief vaak op de sportvereniging: 11% in 2021, al is dit aandeel wel afgenomen ten opzichte van 2019. Andere plekken die Utrechters relatief vaak noemen zijn organisaties met maatschappelijke doelen (6%) en op school, voorschool of bibliotheek (5%). 65-plussers, inwoners met een hbo- of wo-opleiding en inwoners uit Noordoost en Oost doen vaker aan vrijwilligerswerk dan gemiddeld.