Auto

Aantal personenauto’s van particulieren per 1.000 inwoners constant

Het aantal inwoners van Utrecht neemt toe, en ook het aantal personenauto’s van particulieren (excl. auto’s van in Utrecht geregistreerde leasemaatschappijen) groeit. Echter, relatief gezien is het aantal in Utrecht geregistreerde personenauto’s van particulieren al jaren stabiel. In 2020 telt Utrecht 295 particuliere personenauto’s per 1.000 inwoners. Dat aantal is al jaren constant. In totaal telde Utrecht in 2020 105.410 particuliere personenauto’s.

Het aantal in de gemeente Utrecht geregistreerde personenauto’s per 1.000 inwoners inclusief leaseauto’s die staan geregistreerd bij leasebedrijven gevestigd in Utrecht, is in 2020 licht afgenomen van 373 in 2019 naar 363 in 2020 (-3%). De afname is mogelijk een gevolg van leasemaatschappijen die sinds corona blijven zitten met een autovoorraad die niet wordt afgenomen, en lopende contracten die door corona minder vaak worden verlengd. Het is aannemelijk dat leasebedrijven de autovoorraad daarom deels verkopen. Verder is er een lange termijntrend waarbij Utrechtse zakelijke dienstverleners hun mobiliteit meer op OV en de fiets richten, en minder op de auto. Dat heeft effect op leasemaatschappijen.

Twee derde Utrechters beschikt binnen huishouden over één of meer auto’s

In 2019 beschikt twee derde van de Utrechters (67%) binnen hun huishouden over een auto. Ondanks dat het aantal personenauto’s sinds 2017 is toegenomen van 129.843 naar 131.482, is door de groei van het aantal huishoudens in de stad, het aandeel Utrechters dat binnen hun huishouden beschikt over een auto sinds 2017 licht afgenomen van 69% naar 67%. 4% van de Utrechters heeft een of meer elektrische auto’s in het huishouden. Dit is een toename ten opzichte van 2018, toen 3% een of meerdere elektrische auto’s had. In de wijken Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn is het aandeel Utrechters met een elektrische auto in het huishouden het hoogst (beide 7%), in Binnenstad het laagst (2%).

Een kwart meer elektrische voertuigen in Utrecht geregistreerd

Het aantal elektrische voertuigen dat in 2020 geregistreerd staat in Utrecht (inclusief voertuigen van in Utrecht gevestigde leasemaatschappijen), is met ruim een kwart (25%) toegenomen. Onder elektrische voertuigen vallen onder meer plug-in hybride personenauto’s (met zowel een elektro als een verbrandingsmotor), elektrische personenauto’s (volledig elektrisch), elektrische bromfietsen en elektrische zware bedrijfsauto’s. In 2019 stonden er in totaal 7.462 elektrische voertuigen in Utrecht geregistreerd, in 2020 zijn dat er 9.336. Van de G4 heeft Utrecht relatief gezien de meeste elektrische voertuigen. Per duizend inwoners telde Utrecht 26, Amsterdam 23, Den Haag 18 en Rotterdam 12.

Sterkste toename bij volledig elektrische personenauto’s

Van alle elektrische voertuigen heeft de elektrische personenauto dit jaar de sterkste groei doorgemaakt (+56% ten opzichte van 2019). Het aantal in Utrecht geregistreerde plug-in hybride personenauto’s nam voor het tweede jaar op rij af (-19%). In totaal staan er in 2020 in Utrecht 7.297 plug-in hybride en elektrische personenauto’s geregistreerd, een toename van 22% ten opzichte van 2019.

Opnieuw toename Utrechtse deelauto-vloot

Het aantal deelauto's in de vier grootste steden is het afgelopen jaar verder toegenomen. Utrecht heeft het hoogste aantal deelauto's per 100.000 inwoners (1.461), gevolgd door Amsterdam (1.273). In maart 2020 waren er in Utrecht in totaal 5.225 deelauto's in gebruik (vaste jaarlijkse peildatum is maart). In vergelijking met 2019 nam de Utrechtse deelauto-vloot toe met 23% (4.265 deelauto’s 2019). Het gaat hierbij om deelauto’s, inclusief peer-to-peer carsharing waarbij particulieren hun eigen auto delen (verhuren). De deelauto-vloot zonder peer-to-peer, dus alleen via een organisatie zoals Greenweels of ConnectCar, bestaat in 2020 uit 221 deelauto’s per 100.000 inwoners. In 2019 waren dat er 193 (+14%).

Vraag naar deelauto’s laat herstel zien na afname door eerste lockdown

Deelauto-aanbieders geven aan dat tijdens de eerste lockdown de vraag naar deelauto’s daalde. Na de eerste lockdown nam de vraag op de particuliere markt snel toe. Ook op de zakelijke markt zette het herstel zich in, maar de vraag is in de zomer 2020 nog niet terug op het niveau van voor corona (onderzoek CROW, zomer 2020). In maart 2021 onderzoekt CROW opnieuw de vraag naar deelauto’s. Resultaten worden in het najaar van 2021 verwacht.

17% van de inwoners van Utrecht geeft in 2019 aan dat er binnen zijn of haar huishouden het afgelopen jaar gebruik is gemaakt van een deelauto. Dit kan zijn via een organisatie, via particulier autodelen of op een informele manier, zoals met familie, kennissen of buren (Inwonersenquête 2019). Het gebruik van deelauto’s gebeurt vooral op een informele manier: 11% van de Utrechters heeft in 2019 een auto gedeeld met familie, kennissen of buren. Een lichte toename is er in het gebruik van een deelauto via een organisatie zoals Greenwheels of ConnectCar (6% in 2019 t.o.v. 4% in 2018).

De deelauto is in 2019 vooral populair in Binnenstad, waar 31% van de inwoners er wel eens gebruik van maakt. In Vleuten-De Meern en Overvecht is het deelautogebruik met respectievelijk 6% en 11% relatief laag. Tegelijk is het aandeel inwoners met een eigen auto in het huishouden het hoogst in Vleuten-De Meern (90%) en het laagst in Binnenstad (38%) (Inwonersenquête, 2019). In Leidsche Rijn nam het deelautogebruik toe van 9% in 2018 naar 13% in 2019.

Toename aantal parkeerplaatsen P+R’s

51% van de Utrechters is in 2019 tevreden over de parkeergelegenheid op straat voor auto’s in hun buurt. In parkeergarages in en aan de randen van de binnenstad is er tot maart 2020 plek voor 5.855 auto’s. In de maanden daarna waren dat er 4.323 doordat een aantal garages niet beschikbaar was (onder andere door de inrichting van een corona teststraat in P2). Op de Jaarbeursterreinen is het aantal parkeerplekken van ruim 4.300 onveranderd. In de P+R garages aan de randen van de stad zijn door de week bijna 2.700 parkeerplaatsen. Dat zijn er meer dan in 2019, onder meer doordat in december 2020 P+R / parkeergarage Berlijnplein is geopend met 620 plekken (in plaats van de 70 plekken van P+R LR). Naast de P+R-functie is P+R/parkeergarage Berlijnplein ook bedoeld voor bezoekers van de diverse culturele en uitgaansvoorzieningen van Leidsche Rijn Centrum. Een andere oorzaak voor de groei van parkeerplaatsen P+R is dat P+R Papendorp in juli 2020 is verhuisd binnen Papendorp. Tevens is deze uitgebreid van 500 naar 750 plekken. In het weekend hebben de P+R garages capaciteit voor ruim 4.750 auto’s. Dat zijn er een stuk meer dan op werkdagen, onder meer doordat P+R USP in weekend 1.500 meer plekken heeft dan op werkdagen. Ook P+R Westraven heeft in het weekend meer plekken beschikbaar: 1.385 in weekend en 824 op werkdagen.

Verder zijn er per 1 januari 2021 34.785 betaalde parkeerplekken op straat verspreid over de stad. De afgelopen jaren neemt dit aantal steeds toe. De toename van het aantal betaald parkeerplekken is een gevolg van het aanpassen van onbetaald parkeerplekken tot betaald parkeerplekken. Ook worden er jaarlijks plekken opgeheven ter bevordering van de leefbaarheid. In 2020 werden er 51 (betaald parkeer)plekken opgeheven.

Relatief weinig panelleden ervaren drempel bij gebruik auto

In september 2020 heeft het Bewonerspanel enkele vragen beantwoord over het reizen/verplaatsen binnen de gemeente Utrecht sinds het uitbreken van het coronavirus in Nederland. 12% van de panelleden ervaart (heel erg of een beetje) een drempel om de auto te gebruiken. Dit aandeel is in vergelijking met andere vervoersmiddelen relatief klein. Tegelijk is voor 40% van de panelleden die een drempel bij autogebruik ervaren, de drempel dusdanig hoog, dat het hen (heel) vaak tegenhoudt om met de auto te reizen. De invloed van de ervaren drempel is sterker dan bij andere vervoersmiddelen.

Lagere verkeersintensiteit motorvoertuigen sinds corona

De drempel mag dan door maar weinigen als te hoog worden ervaren, er gelden wel veel coronamaatregelen die drukken op de motorvoertuigenintensiteit. Deze is op onze meetpunten in 2020 ten opzichte van 2019 flink gedaald. We baseren ons hier op vijf meetpunten, verdeeld over de stad: Westplein, Universiteitsweg, A28, Archimedeslaan en Briljantlaan. Er is alleen op werkdagen gemeten, dus niet in het weekend of tijdens vakanties, en er is niet gecorrigeerd voor eventuele wegwerkzaamheden. Let op: de verkeersintensiteit is op elke plek in de stad anders. We baseren ons hier op vijf meetpunten zodat we een beeld krijgen van de ontwikkeling. Of het een representatief beeld is voor de stad als geheel, is niet bekend.

Elk kwartaal laat op de vijf meetpunten een afname zien ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2019. De gemiddelde afname op deze meetpunten was in kwartaal twee t/m vier 31%. Ook als deze drie kwartalen worden vergeleken met 2018, zien we een gemiddelde afname van 31%. Het tweede kwartaal laat de grootste afname zien ten opzichte van zowel 2019 als 2018 (resp. -43% en -46%). Rond de zomer (het derde kwartaal) was het verschil het kleinst; -20% t.o.v. 2019, -18% t.o.v. 2018 (in 2018 werd er in het derde en vierde kwartaal niet gemeten op de Archimedeslaan).

Bewonerspanel verwacht nagenoeg ongewijzigd autogebruik na corona

In februari 2021 is leden van het Bewonerspanel gevraagd of zij verwachten dat zij in het jaar nadat de coronamaatregelen zijn opgeheven, vaker, even vaak of minder vaak de auto te gebruiken dan voor corona (dus vóór 12 maart 2020). Bijna de helft van de leden van het Bewonerspanel (47%) verwacht hun eigen auto na corona even vaak te gebruiken als vóór corona. 15% verwacht de eigen auto minder vaak te gebruiken, 11% verwacht deze juist vaker te gebruiken. Een kwart (25%) van de leden geeft geen verwachting aan, omdat voor hen deze vraag niet van toepassing is. Deze peiling laat een beeld zien van panelleden die verwachten dat ze na corona nagenoeg even vaak de auto gebruiken als vóór corona.

15% van de panelleden geeft aan dat zij verwachten na corona de deelauto even vaak te gebruiken als vóór corona. 2% verwacht vaker een deelauto te gebruiken en een even zo groot aandeel verwacht de deelauto juist minder vaak te gebruiken. 4% van de panelleden weet niet of ze vaker of minder vaak een deelauto gaan gebruiken en de overige driekwart van de panelleden (76%) geeft aan dat deze vraag voor hen niet van toepassing is.

Doordat er meer wordt thuisgewerkt, is er een afname van autogebruik. Als het gaat om thuiswerken, verwacht bijna de helft van de panelleden (46%) dat zij dat vaker gaan doen. 9% verwacht minder vaak thuis te werken dan voor corona. Voor 29% van de panelleden is deze vraag niet van toepassing.

Toename deelmobiliteit verwacht en meer voorzieningen voor elektrische auto’s

Utrechters kunnen in 2021 kiezen uit een breder aanbod aan deelmobiliteit. Naast deelfietsen, deelbakfietsen en deelauto’s biedt de stad naar verwachting vanaf het voorjaar ruimte voor elektrische deelfietsen en deelbromfietsen. Elektrische deelbromfietsen (maximaal 45 km/u) en elektrische fietsen zijn een aanvulling op het aanbod, omdat het een tussenstap is tussen auto en fiets. De locaties waarop de deelmobiliteit wordt aangeboden, bepaalt de gemeente samen met de aanbieder. In het centrum ligt de prioriteit bij (elektrische) deelfietsen. De elektrische bromfietsen komen vooral buiten het centrum, bij P+R’s en ov-knooppunten. Zodra het nieuwe deelaanbod op straat staat, kunnen Utrechters er gebruik van maken via apps van de aanbieders.

Parkeergarage De Grifthoek heeft een ‘deelhub’. Dit is een centrale plek waar deelauto’s en andere vervoermiddelen, zoals elektrische scooters en fietsen beschikbaar zijn. Deze deelhub is geopend op 31 januari 2020. Bewoners van Wittevrouwen, de Vogelenbuurt en de Binnenstad kunnen zo kennismaken met (elektrische) deelvervoer. De pilot in garage De Grifthoek duurt drie jaar. Als deze pilot succesvol is, dan wil de gemeente meer deelhubs openen, verspreid over de stad.

Ook wordt er gewerkt aan voorzieningen voor het toenemend aantal elektrische auto’s in de stad. Het aantal laadpalen staat gepland toe te nemen tot 2.500 in 2025 (zie ook Energie). Verder komt er ruimte voor 120 snellaadplekken op 19 locaties in de stad. Voor elektrische fietsen zijn er geen plannen voor extra laadplekken. Elektrische fietsen hebben een vaak een voldoende grote actieradius en mensen laden de accu vaak thuis of op de werkplek op.

2019: Toename tevredenheid over bereikbaarheid binnenstad per auto

Zeven van de tien Utrechters (71%) zijn in 2019 tevreden over de bereikbaarheid van hun eigen buurt per auto. Ten opzichte van 2018 is dat een lichte toename (68% tevreden in 2018). Slechts 4% van de inwoners gaat meestal met de auto naar de binnenstad. Bijna een derde (31%) van de Utrechters oordeelt in 2019 positief over de bereikbaarheid van de binnenstad met de auto. Ten opzichte van 2018 (26%) is die tevredenheid flink toegenomen. De toename van de tevredenheid over de bereikbaarheid komt vooral door de toename van tevredenheid van inwoners die níet met de auto naar de binnenstad gaan. Van hen was in 2018 25% tevreden over de bereikbaarheid van de binnenstad en in 2019 is dat 30%. 4% van de Utrechters geeft in 2019 aan bij een bezoek aan de binnenstad meestal de auto als vervoermiddel te kiezen. Inwoners van de verder van de binnenstad gelegen Vleuten-De Meern (10%) en Leidsche Rijn (9%) pakken hiervoor wat vaker de auto dan gemiddeld.

2019: Last van onveilig parkeren stabiel

16% van de Utrechters geeft in 2019 aan vaak last te ondervinden van onveilig parkeren in hun buurt. Voorgaande jaren schommelde dit aandeel rond de 16%. Onveilig parkeren is in 2019 vooral een probleem in West (26% vaak last), en dan met name in de subwijk Lombok, Leidseweg (37% vaak last). In Oost, Noordoost (beide 9% vaak last) en Vleuten-De Meern (10% vaak last) is dit parkeerprobleem minder vaak aan de orde.