Milieu

Concentraties in 2020 en 2021 lager door coronamaatregelen

Voor 2020 en 2021 zien we een lagere stikstofdioxideconcentratie dan de jaren ervoor. Wel is in deze jaren het aantal bewonersmeldingen over houtrook gestegen. Hier speelt mee dat het melden hiervan door stookwijzer.nu eenvoudiger is geworden.

Luchtkwaliteit was in 2020 beter dan in 2019

De concentraties en emissies van NO2 en fijnstof (PM10 en PM2,5) waren in 2020 lager dan in 2019. Dit kwam door de coronamaatregelen, die zorgden voor minder verkeer en bedrijvigheid. De definitieve cijfers over 2021 zijn nog niet bekend. Verkeer in Utrecht (inclusief dat op de snelwegen rond Utrecht) is verantwoordelijk voor bijna driekwart van de lokale uitstoot van luchtverontreinigende stoffen als stikstofoxiden en roet.
De Europese normen (voor stikstofdioxide NO2, fijnstof PM10 en PM2,5) zijn nergens in de stad overschreden. Aan de WHO-advieswaarden (die van 2005 waar de gemeente Utrecht naar streeft) is voor PM10 en NO2 voldaan, voor zeer fijnstof (PM2,5) niet overal. In september 2021 heeft de WHO op basis van vernieuwde wetenschappelijke inzichten de advieswaarden flink aangescherpt, voor zowel fijnstof als voor stikstofdioxide (NO2). We voldoen niet aan deze aangescherpte advieswaarden.

De bodem van 100 kinderspeelplaatsen is onderzocht op lood

Op vier van deze locaties is de bodemkwaliteit onvoldoende en is die gesaneerd om te zorgen dat kinderen niet meer in contact komen met het lood. Daarnaast heeft de gemeente Utrecht in 2021 een loodsanering van particuliere tuinen en gemeentegrond in Oudwijk uitgevoerd. De komende jaren onderzoeken we diffuus lood, PFAS en andere nieuwe stoffen. PFAS is een verzamelnaam voor ruim 4.000 stoffen die door de mens gemaakt zijn en niet van nature in het milieu voorkomen. Ze kunnen een negatief effect hebben op het milieu en de gezondheid. Utrecht heeft voor twee bekende stoffen (PFOS en PFOA) een achtergrondwaarde die iets hoger is dan het landelijke gemiddelde, andere PFAS stoffen voldoen wel aan het landelijke beeld. Alle (voormalige) brandblusoefenlocaties in de stad zijn onderzocht en op twee locaties is PFAS in te hoge concentraties aangetroffen in grond en grondwater. Voor deze twee locaties is in 2021 het vervolgtraject gestart.

Het aandeel inwoners dat vaak lawaai ervaart is gestegen tot 38%

De tweejaarlijkse Inwonersenquête van de gemeente Utrecht vraagt naar de ervaren overlast van lawaai en stank. De ervaren overlast van lawaai steeg in 2021 ten opzichte van 2019: bijna vier op de tien bewoners ervaren dit vaak. Het betreft zowel verkeerslawaai, lawaai van bedrijven als overig lawaai. Het aandeel inwoners dat vaak overlast van verkeerslawaai ervaart is het hoogst in West (39%) en Overvecht (38%). Het vaak ervaren van verkeerslawaai is het meest toegenomen in Leidsche Rijn, van 17% naar 22%. In de Binnenstad ervaren inwoners relatief het meeste ander lawaai (37%) en het meeste lawaai van bedrijven (14%). Mensen in meergezinswoningen (appartementen/flats) hebben vaker last van geluidsoverlast door verkeer (34%) dan mensen in een eengezinswoning (26%).

Ervaren stankoverlast in 2021 gelijk gebleven

Het aandeel Utrechters dat aangeeft vaak overlast van stank te ervaren is in 2021 (16%) gelijk gebleven ten opzichte van 2019. Het gaat hier om stank van verkeer en stank van onder andere bedrijven of de rioolwaterzuivering. In Leidsche Rijn (10%) en Vleuten-de Meern (8%) is de ervaren stankoverlast het minst. In Overvecht is de ervaren overlast het hoogst (27%). In de wijken West (21%) en Noordwest geeft 22% aan vaak last te hebben van stank. Gemiddeld in de stad ervaart 12% vaak stank van verkeer en 9% van de inwoners ervaart vaak overlast van andere stank. Overlast van verkeersstank komt het vaakst voor in West, Overvecht en Zuidwest. Eén op de zes bewoners ervaart daar vaak last van. Ruim één op de vijf inwoners van Overvecht heeft last van overige stank, in andere wijken is dat (veel) lager. Het aandeel inwoners dat vaak last heeft van luchtvervuiling is afgenomen van 18% naar 15%.

Inspanningen om energie en milieu te sparen nemen toe

Het aandeel Utrechters dat geen of minder vlees eet om het milieu te sparen is de afgelopen jaren gegroeid van 35% in 2017 naar 46% in 2021. Bijna vier vijfde van de Utrechters (79%) geeft aan regelmatig te lopen of de fiets te pakken om het milieu te sparen. Ook het aandeel Utrechters dat afval scheidt (71%) is sinds 2017 (64%) elk jaar gestegen.