Cultuurdeelname

Cultuurdeelname blijft stabiel op 89%

In 2019 geeft, net zoals een jaar eerder, 89% van de Utrechters aan dat ze in het afgelopen jaar een culturele activiteit hebben bezocht. De cultuurdeelname ligt het laagst in de wijk Overvecht (74%) en het hoogst in de Binnenstad (98%) waar slechts een enkeling aangeeft de afgelopen 12 maanden geen enkele culturele activiteit te hebben bezocht. In de wijken zien we geen grote verschuivingen in cultuurdeelname.

De cultuurdeelname in Utrecht ligt hoger dan in andere steden (Cultuurkaart Utrecht, 2018). Dit heeft te maken met het relatief grote aanbod in de stad en regio, maar ook door de bevolkingssamenstelling. Utrecht kent een hoogopgeleide bevolking, die over het algemeen vaker deelneemt aan culturele activiteiten.

Utrechtse cultuurdeelnemer gaat gemiddeld naar 4,7 culturele disciplines

In de Inwonersenquête is aan mensen gevraagd of ze in de afgelopen 12 maanden naar een culturele activiteit zijn geweest. In totaal waren er negen verschillende disciplines waar mensen uit konden kiezen (bijvoorbeeld film, museum, festival). Cultuurdeelnemers geven aan gemiddeld in het afgelopen jaar naar 4,7 verschillende disciplines te zijn geweest. In alle wijken zien we terug dat cultuurdeelname bestaat uit verschillende disciplines. In Overvecht is het aantal verschillende activiteiten onder cultuurdeelnemers (3,9) het laagst en in de Binnenstad (5,5) het hoogst. Dit zegt overigens niets over hoe váák mensen naar een culturele activiteit gaan. Het zegt alleen dat mensen naar verschillende disciplines zijn geweest.

Film populairste activiteit Utrechters

Van alle verschillende culturele activiteiten zien we dat Utrechters het vaakst (77%) aangeven naar de film te gaan. In alle Utrechtse wijken is dit de populairste activiteit. De wijken Binnenstad (88%), Oost (87%) en Noordoost (87%) vallen op doordat daar relatief meer mensen naar de film zijn geweest. Ook in Overvecht is een bioscoopbezoek  de meest genoemde culturele activiteit. Maar met 58% ligt het aandeel wel het laagst van alle wijken.
Na de film zijn een museum (66%) en een festival of cultureel evenement (62%) de populairste activiteiten. Deze top 3 van culturele activiteiten zien we terug in alle wijken, zij het steeds in een wat andere volgorde.

Driekwart filmbezoekers gaat ook naar festival of museum

Als we inzoomen op filmbezoekers - de populairste culturele activiteit van Utrechters - zien we dat bijna driekwart ook een festival of cultureel evenement (73%) of een museum (76%) bezoekt. Voor andere culturele activiteiten is die overlap veel minder groot. Naar een concert van klassieke muziek (30%), cabaret of stand-up comedy (34%), toneel of dans (37%) gaan filmbezoekers veel minder vaak.

Vierde plaats ranglijst bioscoopbezoek

Utrecht is niet alleen de vierde stad wat betreft aantal inwoners, ook als het gaat om bioscoopbezoek neemt Utrecht de vierde plaats in. In 2018 kwamen er in totaal 1.593.000 bezoekers naar de Utrechtse bioscopen. Het bioscoopbezoek groeit de laatste jaren fors. Sinds 2015 zijn er 722.000 bioscoopbezoekers bijgekomen (+83%). Dit heeft te maken met de komst van de bioscopen Kinepolis en Cinemec. Binnen de top 10 van de ranglijst maakt Utrecht de sterkste groei door. Utrecht telt in totaal 7 bioscopen/filmtheaters, 37 doeken en 7.023 bioscoopstoelen (NVBF, 2019).

Cultuur voor Iedereen

Utrecht wil met kunst en cultuur een breed en divers publiek bereiken. Daarom is het interessant om vanuit de Inwonersenquête de cultuurdeelname van verschillende groepen te bekijken. Hieruit kunnen we opmaken dat de cultuurdeelname onder Utrechters met een niet-westerse migratieachtergrond (77%) lager is dan onder Utrechters met een westerse (94%) of zonder migratieachtergrond (93%). En Utrechters zonder opleiding of alleen basisonderwijs (62%) doen minder vaak aan cultuur dan Utrechters met een mbo-opleiding (88%) of een hbo- of universitaire opleiding (97%). Vanuit het oogpunt dat Utrecht een toegankelijke stad wil zijn, is het verder interessant  te vermelden dat de cultuurdeelname van mensen met een beperking (72%) lager is dan van mensen zonder beperking (93%). Voor mensen met een fysieke beperking ligt de cultuurdeelname op 67%. Inde volgende paragrafen gaan we verder in op verschillen tussen leeftijdsgroepen.

Hoge cultuurdeelname onder jongeren

Onder jongeren van 16 t/m 26 jaar en volwassenen van 27 t/m 44 jaar is de cultuurdeelname hoog. Vrijwel iedereen in deze leeftijdsgroep is het afgelopen jaar naar één of meerdere culturele activiteiten geweest. Kijken we naar welke culturele activiteiten jongeren gaan, staat de film (88%) op nummer één van alle culturele activiteiten, gevolgd door een festival of cultureel evenement (71%) en een museum (68%). Een categorie die bij jongeren opvalt is popmuziek of dance; 63% gaat daar naartoe tegenover 50% gemiddeld. Onder jongeren zien we, vergelijkbaar met de totale groep Utrechters, eveneens dat driekwart van de filmbezoekers (75%) ook naar een festival of cultureel evenement of een museum (72%) gaat.

Cultuurdeelname 65-plussers verschilt sterk tussen opleidingsgroepen

Van alle Utrechtse 65-plussers is 70% in het afgelopen jaar naar een culturele activiteit geweest. Dat aandeel is lager dan gemiddeld (89%) en daarmee ook lager dan in de andere leeftijdsgroepen. Als we binnen de groep 65-plussers kijken naar opleiding, zijn er grote verschillen. De cultuurdeelname onder 65-plussers met een hbo- of universitair diploma komt uit op 92% en ligt daarmee zelfs boven het stedelijk gemiddelde. De verschillen met 65-plussers met een mbo-opleiding (73%) en die geen opleiding hebben gevolgd of alleen het basisonderwijs hebben afgerond (49%) zijn fors. Verschillen tussen opleidingsgroepen zien we overigens ook bij de totale groep Utrechters terug.    

Utrechtse musea zien bezoekersaantallen stijgen met 6%

De Utrechtse musea die zijn aangesloten bij de Museumvereniging trekken in 2019 gezamenlijk bijna 1,5 miljoen bezoekers. Waar in 2018 sprake was van een stabilisering van de bezoekersaantallen, zien we in 2019 een stijging van 6%. Dit is opvallend, aangezien de cultuurdeelname van Utrechters in 2019 niet is veranderd. Een mogelijke  verklaring kan zijn dat, hoewel de groep die aan cultuur doet stabiel is gebleven,  Utrechters wel váker erop uit trekken naar Utrechtse culturele instellingen. Een andere mogelijke verklaring is dat Utrechtse musea meer bezoekers van buiten Utrecht hebben gezien. We benadrukken dat dit mogelijke verklaringen zijn en dat de exacte reden niet bekend is.

Recordjaar voor Museum Catherijneconvent

Belangrijke bijdrage aan de toename van de bezoekersaantallen levert Museum Catherijneconvent. Nog nooit eerder trok het museum zoveel bezoekers in een jaar tijd (160.000 bezoekers). Dit is mede te danken aan de populaire tentoonstelling ‘Bij ons in de Biblebelt’. Ook Kasteel de Haar (+13%) en het Spoorwegmuseum (+8%) maken een goed jaar door en zien de bezoekersaantallen stijgen. Het Centraal Museum draait, vergeleken met eerdere jaren, ook weer een goed jaar. Maar de bezoekersaantallen (364.000) liggen wat lager dan in recordjaar 2018 (-7%). Het Universiteitsmuseum ziet de bezoekersaantallen voor het tweede jaar op rij dalen, van 71.000 naar 66.000 (-7%). Museum Speelklok komt in 2019 uit op ongeveer 100.000 bezoekers, wat lager (-5%) dan in 2018.

Concertbezoek TivoliVredenburg richting 1 miljoen

In 2019 heeft TivoliVredenburg 977.000 concertbezoekers gehad. Dat is een stijging van 10% (+86.000 concertbezoekers) ten opzichte van een jaar eerder. Theatercafé Het Gegeven Paard kon in 2019 rekenen op 311.000 bezoekers. Een deel daarvan zal voor of na het cafébezoek ook naar een concert zijn geweest en worden dus ook meegeteld als concertbezoeker.

Stadsschouwburg ziet bezoekersaantallen jaarlijks stijgen

De afgelopen jaren heeft de Stadsschouwburg Utrecht het aantal bezoekers elk jaar zien stijgen. Van 193.000 bezoekers in 2016, naar inmiddels 217.000 bezoekers in 2019 (+13%). De groei komt in 2019 ongeveer op hetzelfde neer als het jaar ervoor (+3%).

Bezoekersaantallen Domtoren en Domkerk lopen terug

Het aantal bezoekers van zowel de Domtoren als de Domkerk lopen terug. In 2019 hebben 69.000 mensen een bezoek gebracht aan de Domtoren, tegenover 84.000 in 2018 (-18%). In 2019 brachten 356.000 mensen een bezoek aan de Domkerk (-11%). De teruglopende bezoekersaantallen hebben te maken met de restauratiewerkzaamheden van de Domtoren. In 2019 zijn steigers geplaatst voor bouwwerkzaamheden en sinds september 2019 staat de Domtoren volledig in de steigers.