Cultuurdeelname

Museumbezoek blijft stabiel op 1,1 miljoen bezoeken

Na een jarenlange stijging van de bezoekerscijfers, zien we dit jaar dat het aantal bezoekers aan de Utrechtse musea in het Museumkwartier stabiel blijft. Het aantal bezoekers kwam in 2018 uit op ongeveer 1,1 miljoen. Voor de meeste musea geldt, dat sprake is van een daling. Het Spoorwegmuseum ziet voor het eerst sinds 2011 haar bezoekersaantallen dalen (van 440.000 naar 398.000). De daling lijkt toe te schrijven aan het wegvallen van het kerstfestival, waarmee het museum eerdere jaren ongeveer 40.000 extra bezoekers trok. Ook Museum Catharijneconvent ziet de bezoekersaantallen voor het eerst sinds jaren dalen. Nadat het museum in 2017 een record aantal bezoekers (150.000) trok, komt het museum in 2018 uit op 120.000 bezoekers (-20%).

Recordjaar Centraal Museum

Ook 2018 was weer een recordjaar voor het Centraal Museum. De bezoekersaantallen stijgen van 318.000 in 2017 naar 389.000 in 2018 (+22%). Daarmee is het verschil met Utrechts grootste museum, het Spoorwegmuseum (398.000 bezoekers in 2018), nog maar klein. In de afgelopen drie jaar heeft het Centraal Museum de bezoekersaantallen jaarlijks zien toenemen. Vergeleken met 2015 komt de groei uit op 149%.

Concertbezoek TivoliVredenburg richting 900.000

In 2018 heeft TivoliVredenburg 891.000 concertbezoekers gehad. Dat zijn bijna 40.000 bezoekers meer dan het jaar ervoor. De stijging (+5%) is minder sterk dan de stijging die we vorig jaar zagen (+12%). Als ook het aantal bezoekers aan theatercafé Het Gegeven Paard wordt meegerekend, komt het totaal aantal bezoekers in 2018 uit op meer dan 1,2 miljoen. Hierbij plaatsen we wel de kanttekening dat concertgangers voor of na het concert vaak nog naar het theatercafé gaan en deze cijfers dus geen unieke bezoeken betreffen.

Utrechtse musea trekken veel bezoekers buiten de stad

Uit de Cultuurkaart Utrecht (2018) blijkt dat een groot deel van de bezoekers van Utrechtse culturele instellingen van buiten de stad komt. Voor de Utrechtse musea geldt dit het sterkst; 77% van alle bezoekers komt van buiten. Voor festivals, podia en het gesubsidieerd filmaanbod komt ongeveer de helft van de bezoekers van buiten. Cultuureducatie en amateurkunsten trekken nauwelijks (8%) bezoekers van buiten de stad.

Vrijwel alle buitenlandse toeristische bezoekers gaan naar Domplein

In recent onderzoek onder toeristische bezoekers is gevraagd welke attracties mensen van plan zijn te bezoeken of al hebben bezocht.  Bijna alle (99%) buitenlandse toeristische bezoekers gaan ten minste naar één van de attracties aan het Domplein (Domkerk, Domtoren, DomUnder). Dit geldt voor 28% van de Nederlandse bezoekers. Ongeveer twee derde van de toeristische bezoekers (68%) brengt een bezoek aan de historische binnenstad van Utrecht. De Domkerk (26%) en Domtoren (23%) wordt door ongeveer een kwart bezocht. Van de musea is het Spoorwegmuseum (12%) het vaakst bezocht, gevolgd door Centraal Museum (7%), DomUnder (6%) en Catharijne Convent (4%).

Cultuurdeelname Utrechters stijgt, grootste stijging in Overvecht

In 2018 geeft 87% van de Utrechters aan dat ze in het afgelopen jaar een culturele activiteit hebben bezocht. Dit is een stijging  van drie procentpunt ten opzichte van een jaar eerder. De stijgende lijn zien we vrijwel in alle wijken in enige mate terug, maar is het sterkst zichtbaar in Overvecht. Daar stijgt de cultuurdeelname van 65% naar 72%. Overvecht is nog steeds de wijk met de laagste cultuurdeelname, maar het verschil met de andere wijken wordt kleiner.

Stijging cultuurdeelname vooral bij bepaalde groepen

Als we bekijken welke groepen vaker aan cultuur zijn gaan doen, dan zien we een stijging onder Utrechters met een niet-westerse migratieachtergrond. Hun cultuurdeelname stijgt van 67% in 2017 naar 75% in 2018. De cultuurdeelname van Utrechters zonder migratieachtergrond (91%) en Utrechters met een westerse migratieachtergrond (91%) blijft daarentegen stabiel. Ook zien we dat de cultuurdeelname niet bij alle leeftijdscategorieën toeneemt. De groep 65-plussers is de enige groep waar de stijgende lijn niet terug is te zien (63% in 2017, 64% in 2018). De cultuurdeelname van jongeren (16 tot en met 26 jaar) stijgt van 90% naar 96% en van volwassenen (27 tot en met 44 jaar) van 90% naar 93%. Het opleidingsniveau van Utrechters hangt niet samen met de stijging in cultuurdeelname. Het is dus niet zo dat de stijging wordt veroorzaakt doordat, bijvoorbeeld alleen Utrechters met een hbo- of universitair diploma vaker aan cultuur zijn gaan doen. 

Utrechters gaan het vaakst naar een film, museum of festival

Net zoals eerdere jaren, geven Utrechters het vaakst aan dat ze naar een film (75%), museum (65%) of naar een festival of cultureel evenement (64%) zijn geweest. Meer dan de helft (51%) is naar een popmuziek- of danceconcert geweest en ruim een derde bezocht een muziektheater, musical of opera (37%). Een toneel- of dansvoorstelling (30%), klassieke muziek (30%) en cabaret of stand-up comedy (27%) worden wat minder vaak bezocht. Dit jaar zijn iets meer Utrechters naar een festival of cultureel evenement geweest (+3 procentpunt) dan vorig jaar. Ook zien we een toename in het aandeel Utrechters dat naar klassieke muziek (+4 procentpunt) of popmuziek of dance is geweest (+3 procentpunt).    

Cultuurdeelname Utrecht relatief hoog

De cultuurdeelname in Utrecht ligt hoger dan in andere steden (Cultuurkaart Utrecht, 2018). Dit heeft te maken met het relatief grote aanbod in de stad en regio, maar ook door de bevolkingssamenstelling. Utrecht kent een hoogopgeleide bevolking, die over het algemeen vaker deelneemt aan culturele activiteiten.

Filmbezoek voornamelijk in eigen stad

Als we kijken wáár Utrechters een culturele activiteit hebben bezocht, dan zien we verschillen tussen de culturele activiteiten. Films worden voornamelijk in de eigen stad gekeken. Zo’n 65% gaat uitsluitend in Utrecht naar de film, 29% doet dit ook wel eens buiten Utrecht en 6% gaat uitsluitend buiten de stad naar de film. Van de Utrechters die een museum bezoeken, doet 25% dit alleen in Utrecht en 35% alleen ergens anders. De grootste groep (40%) bezoekt zowel binnen als buiten Utrecht een museum. Stand-up comedy of cabaret bezoeken Utrechters even vaak buiten de stad als in de eigen stad.