Cultuurdeelname

14% minder museumbezoekers dan in 2020

Vergeleken met 2019 trokken musea (aangesloten bij de Museumvereniging) 67% minder bezoekers. Alle musea verwelkomden minder bezoekers dan een jaar eerder. Coronamaatregelen hebben hier grote invloed op. Musea waren deels gesloten of konden minder bezoekers ontvangen. Dit beeld zien we ook landelijk. Volgens de Museumvereniging waren de bezoekerscijfers in 2021 opnieuw dramatisch.

Coronamaatregelen hebben ook impact op bioscoopbezoek. In 2020 gingen minder mensen in Utrecht naar de bioscoop dan in 2019. Eerdere jaren was juist sprake van forse groei. In Utrecht gaan na Amsterdam, Rotterdam en Den Haag de meeste mensen naar de bioscoop. Dit blijkt uit cijfers van de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters. Ook eendaagse culturele evenementen in de stad (Culturele Zondagen) zijn geraakt door de maatregelen. In 2021 is maar één fysiek evenement gehouden met als thema ‘Onverwachte ontmoetingen, een stad vol verhalen’. Hier kwamen ongeveer 250 bezoekers op af. Culturele Zondagen waren ook thuis te volgen met vlogs en video’s over ontmoetingen in de stad. Deze video’s zijn 32.000 keer bekeken. 

TivoliVredenburg en Stadsschouwburg: bezoekersaantallen dalen verder

In 2021 ontvangt TivoliVredenburg 30% minder bezoekers dan in 2020 en 83% minder dan in 2019. Ook de Stadsschouwburg verwelkomt in 2021 een stuk minder bezoekers (-28%) dan in 2020. Vergeleken met 2019 is de afname nog groter (-77%). Naar Tivoli gingen niet alleen 168.000 fysieke bezoekers, maar ook 144.000 online concertgangers. 

Theatercafé Het Gegeven Paard en Danel konden in 2021 rekenen op 138.000 bezoekers: meer dan in 2020, maar minder dan in 2019. Een deel van deze mensen telt ook mee als concertbezoeker. Zij gaan voor of na hun bezoek aan het café naar een concert. In de schouwburg zijn ook online voorstellingen gehouden met 28.000 bezoekers. Fysieke voorstellingen trokken 49.000 mensen. Het herstel van de cultuursector heeft nog tijd nodig. Ook bij het loslaten van de maatregelen (begin 2022): zalen zitten soms nog niet vol, toeristen zijn nog niet terug en mensen boeken tickets laat. 

Iets meer bezoekers voor Domtoren en Domkerk

Het niveau voor de pandemie is nog lang niet bereikt. Vergeleken met 2019 trekken de Domtoren en Domkerk ruim 60% minder bezoekers. We zagen het aantal bezoekers al eerder afnemen door werkzaamheden. Sinds 2019 staat de Domtoren in de steigers. In 2021 bezochten ruim 125.000 mensen de toren. De Domkerk trok een kleine 26.000 bezoekers. Dat zijn iets meer bezoekers dan in 2020: er waren dat jaar 23.000 bezoekers voor de toren en 83.000 voor de kerk. 

Minder deelname aan cultuur door corona

74% van de Utrechters neemt in 2021 deel aan cultuur. Dit betekent dat zij bijvoorbeeld een film, concert, museum of festival hebben bezocht. Alle vormen van cultuur trekken door de pandemie minder bezoekers. In 2018 en 2019 was de cultuurdeelname nog een stuk hoger (89%). In Utrecht gaan meer mensen naar cultuur dan in andere steden volgens de Cultuurkaart Utrecht uit 2018. Dit komt door het grote aanbod aan cultuur en relatief veel inwoners met een hbo- of wo-opleiding.

De meerderheid van de Utrechters in het Bewonerspanel verwacht dat zij in de toekomst even vaak festivals of culturele evenementen bezoeken. Ongeveer een kwart verwacht dit juist vaker te doen dan voor corona. Verder zegt 85% van de panelleden weer kunst en cultuur te beoefenen bij een instelling, vereniging of docent. De vragen zijn gesteld in februari 2021 en gaan over een situatie waarbij alle maatregelen zijn opgeheven.

Niet alle Utrechters nemen even vaak deel aan cultuur

In Utrecht zijn verschillen in cultuurdeelname tussen inwoners van verschillende wijken, achtergronden, leeftijden en opleidingsniveaus. Inwoners van Binnenstad, Oost, Noordoost en West bezoeken vaker cultuur dan inwoners van andere wijken. Hoe ouder mensen zijn, hoe minder cultuur zij bezoeken. 83% van de jonge inwoners (tussen de 18 en 30 jaar) bezoekt cultuur. Dit geldt voor 58% van de 65-plussers. Hetzelfde zien we bij opleidingsniveau en inkomen: hoe hoger het inkomen of opleiding, hoe hoger de cultuurdeelname. Van de Utrechters met een hbo- of wo-opleiding neemt 83% deel aan cultuur. Bij inwoners met een havo-, vwo- of mbo-opleiding is dit 68% en bij mensen met basisonderwijs of vmbo-opleiding is dit 38%. Het gaat hierbij om de hoogst behaalde opleiding. Inwoners met een Turkse/Marokkaanse migratieachtergrond (60% neemt deel) en mensen met een beperking (59% neemt deel) bezoeken ook relatief weinig cultuur.

Hoe ontwikkelt bezoek aan cultuur zich vergeleken met 2019?

Vergeleken met 2019 zien we dat alle ‘groepen’ Utrechters minder deelnemen aan cultuur. In een aantal gevallen is de afname groter dan het gemiddelde van 16%-punt. Dit is het geval bij inwoners van Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern, Utrechters zonder wo- of hbo-opleiding, personen met een migratieachtergrond en inwoners die niet goed kunnen rondkomen. In deze gevallen is het bezoek aan cultuur met minimaal 20%-punt gedaald ten opzichte van twee jaar geleden.