Fiets

Sinds corona een derde minder (snor)fietsers dan in 2019

In Utrecht is een aantal fietsmeetpunten waar fietslussen tellen hoeveel fietsers gebruik maken van de betreffende fietspaden. Deze tellingen worden ‘fietswaarnemingen’ genoemd. Ze geven ons een beeld van het gebruik van de fietspaden gebruikt door fietsers en snorfietsers. De coronamaatregelen zorgden voor een flinke dip in het aantal (snor)fietswaarnemingen in de stad. Sinds corona is in totaal een derde minder (snor)fietsers geteld dan in dezelfde periode vóór corona. Het gaat hier om dagelijkse tellingen (ma-zo), op vijf meetpunten in de stad: twee op de Amsterdamsestraatweg, twee op de Weg tot de Wetenschap en één op de Archimedeslaan. Voor deze meetpunten is gekozen om een beeld te verkrijgen van het (snor)fietsverkeer in het centrum en richting Utrecht Science Park. Het is onbekend of deze data een representatief beeld geven van de algehele Utrechtse (snor)fietsintensiteit.

Na een flinke dip direct na de eerste coronamaatregelen, naderde het aantal (snor)fietsers de aantallen van 2019. In september nam het verschil vervolgens toch weer toe. In de eerste negen weken van 2021 (week 1 t/m 9) werden iets meer dan half zoveel fietsers geteld als in de eerste negen weken van 2020 (wk 2 t/m 10). Daarbij moet gemeld dat er in de zesde week van 2021 minder werd gefietst vanwege grote hoeveelheid sneeuw, en dat er geen data beschikbaar is van de meetpunten aan de Weg tot de Wetenschap van week 7 2021. In de meest recente weken is een toename van (snor)fietsintensiteit te zien die de intensiteit van 2019 nadert. De eerste twee weken van maart 2019 viel er veel neerslag (KNMI), wat invloed lijkt te hebben op de (snor)fietsintensiteit in die weken.

Drukte en wegversperringen redenen om fiets te laten staan

In september 2020 heeft het Bewonerspanel enkele vragen beantwoord over het reizen/verplaatsen binnen de gemeente Utrecht sinds het uitbreken van het coronavirus in Nederland. De overgrote meerderheid van de panelleden (85%) ervaart sinds corona geen drempel om met de fiets te reizen. 14% ervaart wel een drempel (erg of een beetje). De door panelleden ervaren drempels hebben voornamelijk betrekking op de drukte op straat (het niet/beperkt afstand kunnen houden en anderen die onvoldoende afstand houden) en wegversperringen/afgesloten straten als gevolg van uitbreiding van het voetgangersgebied (met name in de binnenstad). Het zorgt er bij een kwart van onze panelleden (heel) vaak voor dat zij de fiets niet meer pakken. 34% wordt er soms door weerhouden, en 40% laat zich er zelden of nooit door weerhouden.

Panelleden verwachten na corona vaker te fietsen

In februari 2021 is leden van het Bewonerspanel gevraagd of zij verwachten dat zij in het jaar nadat de coronamaatregelen zijn opgeheven, vaker, even vaak of minder vaak de fiets gebruiken dan voor corona (dus vóór 12 maart 2020). Ongeveer driekwart van de leden (74%) verwacht hun fiets na corona even vaak te gebruiken als voor corona. 16% verwacht de fiets vaker te gebruiken dan vóór corona en 3% verwacht de fiets juist minder vaak te gebruiken. Dit aandeel is een stuk lager dan bij het openbaar vervoer (20%) en de auto (15%). Deze peiling laat een beeld zien van panelleden die verwachten dat ze na corona vaker de fiets gebruiken dan vóór corona. Bijna de helft van de panelleden (46%) verwacht na corona vaker thuis te werken dan ervoor (zie Bereikbaarheid)

Lichte toename fietsparkeerplekken in de binnenstad en het stationsgebied

In 2020 bieden de bewaakte fietsenstallingen in de binnenstad (excl. station) ruimte aan maximaal 2.524 fietsen. Dat zijn er ruim 700 meer dan in 2019 doordat stalling Neude is geopend. Daarnaast waren er in 2020 400 zogenaamde pop-up plekken. Pop-up plekken worden alleen beschikbaar gesteld op momenten van piekdrukte. Door corona is het aantal pop-up fietsparkeerplekken in 2020 lager dan voorgaande jaren.
De onbewaakte fietsenrekken in de binnenstad bieden plek aan 5.753 fietsen, ongeveer gelijk aan het aantal in 2019. Bij het station nam het aantal onbewaakte fietsrekken iets toe; van 2.229 in 2019, naar 2.699 in 2020. Het aantal bewaakte stallingplekken in het stationsgebied bleef met 21.156 plekken gelijk aan 2019. Ten opzichte van 2019 is het totale aantal fietsparkeerplekken in de binnenstad en het stationsgebied (bewaakt en onbewaakt) met ongeveer 600 toegenomen naar ruim 32.500 plekken.

Utrecht beste fietsstad van de wereld

In 2020 kwam Utrecht uit de bus als beste fietsstad van de wereld. In het onderzoek van World Economic Forum (Global Bicycle Cities Index 2019 | Coya) werd gekeken naar criminaliteit en veiligheid, infrastructuur, deelfietsen en evenementen in steden. Utrecht scoorde daarbij als beste, gevolgd door Münster, Antwerpen, Kopenhagen en Amsterdam. De hogere score ten opzichte van de hoofdstad komt onder andere omdat meer Utrechters de fiets gebruiken als dagelijks vervoermiddel.

Provincie Utrecht telt ’s lands meeste speed-pedelecs per 100 duizend inwoners

Net zoals in 2019, stonden er op 1 juli 2020 in de provincie Utrecht relatief gezien de meeste speed-pedelecs geregistreerd: 159 op naam van een natuurlijk persoon per 100 duizend inwoners. Ten opzichte van 2019 is dat een toename van 12%, toen de provincie 142 speed-pedelecs per 100 duizend inwoners telde. De provincies Gelderland en Groningen volgen met respectievelijk 137 en 136 snelle e-bikes per 100 duizend inwoners. Op gemeenteniveau telt Utrecht 105 speed-pedelecs op naam van een natuurlijk persoon per 100 duizend inwoners. Andere grote steden hebben er relatief minder; 65 in Den Haag, 63 in Amsterdam en 60 in Rotterdam. Speed-pedelecs zijn elektrische fietsen waarmee met een snelheid van maximaal 45 kilometer per uur kan worden gereden. De speed-pedelec gaat sneller dan de reguliere elektrische fiets die trapondersteuning tot een snelheid van 25 kilometer per uur biedt. Sinds januari 2017 gelden voor speed-pedelecs dezelfde regels als voor bromfietsen: de bestuurder is minimaal 16 jaar oud, heeft een bromfietsrijbewijs en draagt een helm, en de fiets moet een gele bromfietskentekenplaat hebben en rijdt op een fiets/bromfietspad of de rijbaan (niet op het fietspad).

2019: Tevredenheid over fietsparkeerplekken in de buurt stabiel

Het fietsbezit onder Utrechters is al jaren stabiel. In 2019 beschikt 96% van de inwoners binnen zijn of haar huishouden over één of meerdere fietsen, 4% heeft geen fiets. In Oost is het fietsbezit het hoogst; 98% van de inwoners van deze wijk beschikt over een fiets binnen zijn of haar huishouden. In Overvecht is het fietsbezit het laagst (91%).

2019: Fiets meest populaire vervoermiddel voor bezoek aan de binnenstad

De fiets is voor Utrechters al sinds jaar en dag het meest populaire vervoermiddel bij een bezoek aan de binnenstad. 58% van de Utrechters ging in 2019 meestal met de fiets naar de binnenstad. Inwoners van West en Oost (beide 77%) maken van alle Utrechters het vaakst gebruik van de fiets bij een bezoek aan het centrum van de stad. Onder de inwoners van de Vleuten-De Meern (26%) en Binnenstad (32%) is de fiets hiervoor het minst populair. Inwoners van de Binnenstad zelf gaan –niet verwonderlijk gezien de korte afstand- meestal lopen (67%), inwoners van Vleuten-De Meern kiezen voor een bezoekje aan de binnenstad het vaakst voor het openbaar vervoer (60%). In Leidsche Rijn zien we een afname van fietsgebruik naar de binnenstad: in 2019 ging 44% meestal met de fiets naar de binnenstad, terwijl dat in 2018 nog 51% was. 87% van de Utrechters is in 2019 tevreden over de bereikbaarheid van de binnenstad per fiets. Inwoners van Noordoost (91%) zijn hier het vaakst positief over. In Vleuten-De Meern ligt het aandeel positieve inwoners over de bereikbaarheid van de binnenstad per fiets met 78% het laagst.

2019: Meer tevredenheid over fietsenstallingen in binnenstad

86% van de Utrechters geeft in 2019 aan tevreden te zijn over de bewaakte fietsenstallingen bij Utrecht CS. Op 19 augustus 2019 is onder het station de tweede fase van de grootste fietsenstalling ter wereld geopend. In de stalling is er ruimte voor 12.500 fietsen. Het aandeel ontevreden Utrechters over de bewaakte fietsenstallingen bij Utrecht CS is in 2019 licht afgenomen van 6% naar 5%. De tevredenheid over de bewaakte fietsenstallingen in de rest van de binnenstad is in het afgelopen jaar toegenomen. Was in 2018 nog 74% van de Utrechters positief over de fietsenstallingen in de binnenstad (excl. station), in 2019 is dit aandeel licht gestegen naar 76%.

2019: Zeven van de tien Utrechters tevreden over fietspaden in hun buurt

In 2019 is 72% van de Utrechters tevreden over de fietspaden in de buurt. Inwoners van Binnenstad zijn het minst te spreken over de fietspaden in hun buurt (55% tevreden). Inwoners van Leidsche Rijn (82%) en Zuid (81%) zijn hier juist relatief vaak tevreden over. Een op de vijf Utrechters (19%) geeft in 2019 aan vaak last te hebben van geparkeerde fietsen op de stoep. Dit is vooral een probleem in Binnenstad (37% vaak last) en in iets mindere mate in Oost (30%) en in West en Noordwest (beide 25%). In Leidsche Rijn (8% vaak last) en Vleuten-De Meern (4%) vormen geparkeerde fietsen op de stoep duidelijk een minder groot probleem dan in de rest van Utrecht.
15% van de Utrechters heeft in 2019 last van fietsers die over de stoep fietsen. Ook hier zijn het vooral inwoners van Binnenstad die er last van hebben (23% vaak last).

2019: ‘Fietsen’ vaker genoemd als buurtprobleem dat moet worden opgelost

Fietsen in brede zin wordt in 2019 door bijna één op de tien Utrechters (9%) genoemd als buurtprobleem dat volgens hen aangepakt moet worden. Daarmee is dit probleem, na een lage score in 2018 (5%), weer ongeveer op het niveau van voorgaande jaren (8% in 2015-2017). De genoemde fietsproblematiek heeft vooral betrekking op een tekort aan fietsparkeerplekken, de aanwezigheid van weesfietsen en onveilige situaties voor en door fietsers.