Toerisme

Forse groei aantal hotelgasten en overnachtingen in Utrecht

Het aantal gasten in Utrechtse hotels, pensions en jeugdaccommodaties is in 2017 fors gestegen, ook ten opzichte van het jaar van de Tourstart (2015). Bijna de helft van de hotelgasten komt uit Nederland (204.000). Deze verdeling is redelijk constant over de jaren. De meeste buitenlandse hotelgasten komen uit: het Verenigd Koninkrijk (44.000), Duitsland (38.000), België (26.000) en de Verenigde Staten (24.000). Ook het aantal overnachtingen in hotels, pensions en jeugdaccommodaties is in 2017 fors gestegen (naar 719.000). Het aantal overnachtingen in de eerste 9 maanden van 2017 ligt zelfs hoger dan het jaartotaal van 2016. Van de vier grootste steden en Maastricht is het aantal hotelovernachtingen in Utrecht het meest gegroeid (tot en met 3e kwartaal). Uit de voorlopige cijfers blijkt verder dat het aandeel overnachtingen met een zakelijke achtergrond (57% in 2017) is gedaald naar het niveau van 2015 en 2014. Dit duidt op een flinke stijging van de niet-zakelijke (recreatieve) hotelovernachtingen in 2017. Het aandeel zakelijke overnachtingen is vergelijkbaar met Rotterdam, maar hoger dan in Amsterdam, Den Haag en Maastricht. In 2017 waren in Utrecht ruim 18 duizend personen werkzaam in toeristisch-recreatieve branches. Dit zijn ongeveer 500 personen meer dan in 2016.

Utrecht steeds populairder onder toeristen

De groei van toerisme in Utrecht is volgens Utrecht Marketing te verklaren door de gunstige economische en toeristische ontwikkelingen, zoals de toenemende populariteit van stedentrips. Daarnaast heeft de populariteit van Utrecht onder andere te maken met evenementen (zoals EK vrouwenvoetbal), aandacht in de internationale media, vooral door de deelname aan het landelijke Mondriaan to Dutch Design themajaar en Utrecht als museumstad met bezoekrecords voor verschillende musea. Ook de overnachtingscapaciteit groeit. In de Hotelnota is de doelstelling geformuleerd om voor 2020 1.000 nieuwe hotelkamers in Utrecht te realiseren. Tussen 2010 en 2017 zijn er 581 kamers bijgekomen.

Toeristische druk Utrecht relatief laag

Toeristische druk kan op twee manieren worden uitgedrukt: (1) door het gemiddeld aantal overnachtingen per dag per km² en (2) het gemiddeld aantal overnachtingen per dag per 100 inwoners. Per vierkante kilometer telde Utrecht in 2016 gemiddeld 16 overnachtingen in hotels per dag. Dit is een stuk lager dan in Amsterdam (232 overnachtingen). De toeristische druk in Utrecht is hiermee het laagste van de vier grote steden en Maastricht. In Rotterdam is de toeristische druk het meest vergelijkbaar met Utrecht. Ook wat betreft het gemiddelde aantal hotelovernachtingen per 100 inwoners is de druk in Utrecht het laagst (0,4 overnachtingen).

Groeiend aantal Airbnb’s in Utrecht

In het toerisme neemt het belang van de deeleconomie toe. Dit is ook in Utrecht het geval. Hiervoor is gebruik gemaakt van ‘Airbnb monitor Utrecht’ van de Universiteit Utrecht. Het onderzoek gaat alleen over Airbnb: het grootste, maar niet het enige platform in Utrecht. Tussen augustus 2015 en augustus 2017 is het aantal beschikbare Airbnb’s in Utrecht gestegen van 953 naar 1748 (groei van ruim 83 procent). Het aantal reserveringen is in deze periode zelfs sterker toegenomen dan het aantal Airbnb’s. Er lijkt dus een groeiende vraag naar accommodatie te bestaan die (nog) niet door de reguliere sector wordt vervuld.

Er werden in 2016 tussen de 70.000 en 80.000 reserveringen gedaan via Airbnb in Utrecht. Daarnaast waren er tussen de 105.000 en 120.000 toeristische overnachtingen in de particuliere sector. De particuliere sector vormde in 2016 tussen de 16% en 18% van het totaal aantal overnachtingen. De meeste Airbnb’s bevinden zich in of rondom de historische binnenstad. Ongeveer 20% van het aanbod is te vinden in de historische binnenstad. In oktober 2017 zag de top drie van de buurten met de meeste actieve Airbnb’s er als volgt uit: 1. Wittevrouwen (93) 2. Domplein, Neude, Janskerkhof (77) en 3. Vogelenbuurt (74). Eén op de tien Utrechters geeft aan (soms of vaak) last te hebben van de tijdelijke verhuur van woningen (aan toeristen) in hun buurt (Inwonersenquête, gemeente Utrecht). Deze vraag is breder dan enkel Airbnb: ervaren overlast kan ook veroorzaakt worden door andere vormen van tijdelijke verhuur. Inwoners van de wijk Binnenstad geven het vaakst aan overlast te ervaren van tijdelijke verhuur (20%). In Leidsche-Rijn (5%) en Vleuten-De Meern (4%) wordt deze overlast het minst ervaren.