Wonen
Groei woningvoorraad met circa 3.000 woningen per jaar
De woningvoorraad is in 2020 toegenomen naar een totaal van 159.671 woningen. De jaarlijkse groei bedraagt voor het derde jaar op rij circa 3.000 woningen. Begin 2020 bestond 35% van de woningvoorraad uit sociale huurwoningen van woningcorporaties of particuliere verhuurders, evenals in 2019. De verdeling in prijssegmenten van huurwoningen is nagenoeg stabiel, bij koopwoningen is een verschuiving naar duurder zichtbaar. Het aandeel koopwoningen loopt de laatste jaren voorzichtig terug, van 47% in 2019 naar 45% in 2021. In die tijd loopt het aandeel particuliere verhuurwoningen op van 20% naar 23%.
Lichte daling aandeel koopwoningen in Utrecht
Het aandeel koopwoningen in de woningvoorraad neemt de laatste jaren af, van 47% in 2019 naar 45% in 2021. Er is in 2020 een lichte stijging van het aantal transacties van koopwoningen. Tegelijkertijd lopen de verkoopprijzen verder op. Net als in 2019 stegen verkoopprijzen in 2020 in Utrecht sterker dan in de andere grote steden. De gemiddelde verkoopprijs van een bestaande koopwoning in Utrecht komt hiermee op 406 duizend euro. In 2021 is Leidsche Rijn voor het eerst de wijk met het grootste aandeel dure koopwoningen in de woningvoorraad (WOZ > €319.492,-). De gemiddelde koopsom in 2020 is het hoogst in wijk Binnenstad (550 duizend euro). Woningen in de binnenstad zijn het vaakst gekocht door mensen die een tweede woning kopen en particuliere investeerders (37%).
Meer particuliere verhuur in Utrecht
De woningvoorraad op 1 januari 2021 bestond voor 54% uit huurwoningen. Het aandeel woningen in corporatiebezit is de afgelopen drie jaar gelijk gebleven (31%). Het aandeel particuliere huurwoningen neemt toe van 20% in 2019 naar 23% in 2021. Begin 2020 bestond 35% van de woningvoorraad uit sociale huurwoningen van woningcorporaties of particuliere verhuurders, evenals begin 2019. Het aantal nieuwe verhuringen is toegenomen in 2020, de wachttijd van woningzoekenden binnen de sociale huur van woningcorporaties gedaald naar 10,3 jaar.
Huiseigenaren meest tevreden met woning
Voor de coronacrisis waren Utrechters over het algemeen positief over hun woning. Gemiddeld kreeg de woning het rapportcijfer 7,5 in 2019. Ook de buurt waarin zij wonen is in 2019 positief beoordeeld (7,3). Onderzoeksresultaten over woning- en buurttevredenheid in Utrecht gedurende de coronacrisis worden later dit jaar verwacht. Op dit moment loopt het veldwerk van WoonOnderzoek Nederland 2021. Ook in de Inwonersenquête van de gemeente Utrecht wordt gevraagd naar woning- en buurttevredenheid. Deze enquête houden we elke twee jaar. Begin 2022 zijn voor deze indicatoren nieuwe cijfers over 2021 beschikbaar.
Naar Woning- & buurttevredenheid
Toename nieuwe woningen
In 2020 zijn meer dan 3.000 woningen opgeleverd. Daarnaast zijn er bijna 3.600 woningen in aanbouw genomen in 2020 (start bouw). Hiermee zijn er in 2020 meer woningen opgeleverd (+4%) en meer woningen in aanbouw genomen (+19%) dan in 2019.
Milieu & duurzaamheid
Concentraties in 2020 lager door coronamaatregelen
De luchtkwaliteit is in 2019 (ten opzichte van 2018) voor stikstofdioxide (NO2) en (zeer) fijnstof verbeterd. Dit komt mede door de gunstige weersomstandigheden; relatief veel neerslag en de overheersende (zuid)westenwind. Voorlopige cijfers voor NO2 laten vanwege de coronamaatregelen ook voor 2020 een daling zien. De concentraties liggen al meerdere jaren onder de wettelijke grenswaarden, maar zijn op veel plaatsen nog hoger dan de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie waar de gemeente Utrecht naar streeft. Het aantal meldingen van geluidsoverlast door bedrijven is gestegen, het aantal meldingen van geluidsoverlast van horeca is juist sterk afgenomen.
Energiegebruik en de CO2-uitstoot per inwoner nemen af
Het totale energiegebruik nam tussen 2018 en 2019 met 4% af. De CO2-uitstoot nam in dezelfde periode af met 9%, voornamelijk door de schonere elektriciteitsproductie in Nederland. Het aandeel hernieuwbare energie neemt toe naar 3,8% in 2018. Het aandeel daken met zonnepanelen groeide van 13% naar 17,3% in 2020. Utrechters met een koopwoning treffen vaker energiebesparende maatregelen in hun woning dan mensen met een huurwoning. Er zijn steeds meer (semi-)publieke laadpunten voor elektrische auto’s.
Meer afval, zowel restafval als gescheiden afval
De totale afvalproductie per inwoner is in 2020 met bijna 8% gestegen ten opzichte van 2019. De hoeveelheid restafval is met 8 kg per inwoner gestegen, het gescheiden afval met 22 kg. Deze stijging is een gevolg van de coronamaatregelen waardoor mensen meer thuis hebben geconsumeerd, meer lieten bezorgen en meer hebben opgeruimd. Het aantal bezoeken aan afvalscheidingsstations steeg met 13% naar 643.120. Inclusief nascheiding is nu de helft van het afval gescheiden. In Utrecht wordt meer afval gescheiden dan in de andere drie grote steden.
Mobiliteit
Sinds corona een derde minder (snor)fietsers dan in 2019
Sinds corona is in totaal gemiddeld een derde minder fietsers en snorfietsers geteld dan in dezelfde periode vóór corona (betreft fietspaden langs de Amsterdamsestraatweg, Weg tot de Wetenschap en Archimedeslaan). In de zomer naderde het aantal (snor)fietsers de aantallen van 2019, maar in september nam het verschil toch weer toe. De overgrote meerderheid van het Bewonerspanel (85%) ervaart als gevolg van corona geen drempel om met de fiets te reizen, 14% ervaart wel een drempel (peiling september 2020). Drukte en wegversperringen worden door panelleden genoemd als redenen om de fiets te laten staan. Na corona verwachten panelleden vaker te fietsen dan vóór corona (peiling februari 2021). In 2020 opende stalling Neude wat zorgde voor een toename van het aantal bewaakte fietsparkeerplekken in de binnenstad. Utrecht telt in de binnenstad en het stationsgebied (bewaakt en onbewaakt) in totaal ruim 32.500 fietsparkeerplekken. In 2020 is Utrecht uitgeroepen tot beste fietsstad van de wereld (World Economic Forum). De provincie Utrecht telt ook in 2020 ’s lands meeste speed-pedelecs per 100 duizend inwoners.
Aantal personenauto’s van particulieren per 1.000 inwoners constant
In 2020 stonden er in Utrecht 105.410 particuliere personenauto’s geregistreerd, dat zijn er 295 per 1.000 inwoners. 67% van de Utrechters beschikt over een of meerdere auto’s in het huishouden (Inwonersenquête, 2019). Het aantal in Utrecht geregistreerde plug-in hybride of volledig elektrische personenauto’s (incl. aandeel van in Utrecht gevestigde leasemaatschappijen) is in 2020 7.297, een toename van 22% ten opzichte van 2019. 4% van de Utrechters beschikt in 2019 over een of meerdere elektrische auto’s in het huishouden, een lichte toename ten opzichte van 2018. Van de G4 heeft Utrecht relatief gezien de meeste elektrische voertuigen, namelijk 26 per duizend inwoners.
Sinds corona op werkdagen ruim twee derde minder reizigers U-OV
Sinds corona telt het U-OV (= bus en tram) op werkdagen gemiddeld ruim twee derde minder instappers dan in dezelfde periode vóór corona. De drukste periode sinds corona was eind september, toen er op een werkdag gemiddeld 64.212 mensen de bus of tram instapten (-57% t.o.v. 2019). Sindsdien lijkt de ontwikkeling van cijfers op die van 2019, hoewel met lagere aantallen. In februari 2020 vervoerde Tramlijn 22 430.000 reizigers, in december waren dat er 90.000. Gekeken naar geheel 2020 nam het U-OV-gebruik op werkdagen ten opzichte van 2019 met 52% af. Dit is ongeveer vergelijkbaar met de afname van het ov-gebruik in geheel Nederland (werkdagen en weekend, OVPro).
Toename werknemers in Utrecht, grootste stijging bij werknemers die ook in Utrecht wonen
Data over de Utrechtse pendel komen twee jaar na het betreffende jaar beschikbaar. Er zijn daardoor nog geen data over 2020, wel over 2019. In 2019 nam het aantal werknemers in Utrecht toe van 275.800 (in 2018) naar 287.500. Dit betreft uitsluitend banen van werknemers, exclusief zelfstandigen. De toename was het sterkst bij werknemers die in Utrecht wonen en werken (+6%). Het inkomende pendel (werkforenzen: wonen elders, werken in Utrecht) nam met 4% toe en de uitgaande pendel (woonforenzen: wonen in Utrecht, werken elders) steeg met 1%. Bijna de helft van de panelleden verwacht na corona vaker thuis te werken dan voor corona (februari 2020). 15% verwacht even vaak thuis te werken dan voor corona en 9% minder vaak.
Sterkere afname aantal verkeersongevallen
In 2020 is het aantal door de politie geregistreerde verkeersongevallen ten opzichte van 2019 met 14% gedaald. De politie registreerde in 2020 1.494 verkeersongevallen, 367 verkeersgewonden en 5 verkeersdoden op de wegen in beheer van de gemeente Utrecht. Het aantal verkeersongevallen nam voor de vierde keer op rij af. De afname van 14% is sterker dan voorgaande jaren. Conclusies over de relatie tussen de hoeveelheid verkeer en het aantal verkeersongevallen kunnen we op lokaal niveau niet trekken.
Openbare ruimte & groen
Toename vervuiling openbare ruimte
De coronacrisis heeft geleid tot verschillende effecten op de openbare ruimte. Algemeen geldend is dat er veel meer gebruik is gemaakt van de openbare ruimte. Het gebruik van de buitenruimte nam met name toe in parken en andere groengebieden in de stad. Maar ook in de groengebieden in de regio steeg het aantal bezoekers aanzienlijk. Plekken waar voor de uitbraak van het coronavirus weinig bezoekers kwamen, worden nu vaker bezocht. Op sommige plekken zorgt dit voor overlast. Vanaf april 2020 is een stijging zichtbaar in het aantal overlastmeldingen over parken en groenvoorzieningen. Ook het aantal bewonersmeldingen over afval en vervuiling van de openbare ruimte neemt toe in mei en juni. Voor een initiatief met gratis knijpers en vuilniszakken is de animo groot.
Naar Tevredenheid staat openbare ruimte
Sinds het uitbreken van het coronavirus hebben 7 op de 10 panelleden meer waardering voor groen in hun omgeving
De coronacrisis kan ertoe leiden dat Utrechters de openbare ruimte anders ervaren. Uit een peiling van het Bewonerspanel Utrecht (juni 2020) blijkt dat 71% van de panelleden het groen in de eigen buurt meer waardeert. Ook ervaart meer dan de helft dat het stiller is in de eigen woonomgeving sinds de uitbraak van het coronavirus. In de toekomst verwacht een derde van de panelleden vaker te wandelen in de buurt van het eigen huis (februari 2021). Ook verwacht één op de drie panelleden vaker te ontspannen in een stadspark.
