Economische ontwikkeling

Nederlandse economie groeide gestaag, tot uitbraak coronacrisis

De Nederlandse economie groeide in 2019 met 1,7%, een lagere groei dan in 2018 (2,6%). Het CPB verwachtte in het Centraal Economisch Plan 2020 nog een beperkt economisch effect van het coronavirus, waardoor de groei zou terugvallen naar 1,4% in 2020 en 1,6% in 2021. Omdat de verspreiding en gevolgen van het coronavirus groter bleken dan in eerste instantie verwacht, heeft het CPB op 26 maart 2020 vier mogelijke economische scenario’s gepresenteerd. De scenario’s varieren in de duur van de contactbeperkingen en de diepte van de economische doorwerking. Alle vier de scenario’s gaan uit van een economische recessie, die uiteenloopt van 1,2% tot 7,7% krimp in 2020. Voor 2021 gaat het minst gunstige scenario uit van een aanhoudende recessie in 2021. Drie van de vier scenario’s gaan uit van een economische neergang die dieper is dan de crisis van 2008/2009.

Lagere regionale economische groei in 2018

De volumegroei van het bruto regionaal product (BRP) is een maat voor de economische groei van een regio. De economie van het stadsgewest Utrecht groeide in 2018 met 2,7%. De groei is hiermee gehalveerd ten opzichte van de zeer sterke groei in 2017 (5,4%), maar lag nog wel hoger dan in 2016 (2,4%). Ook in de provincie Utrecht en de rest van Nederland lag de economische groei in 2018 beduidend lager dan in 2017.

Voor de economie van stadsgewest Utrecht zijn de bedrijfstakken financiële dienstverlening, handel en specialistische zakelijke diensten belangrijk. In 2018 kromp de toegevoegde waarde in de financiele dienstverlening maar nam deze toe in de handel en specialistische zakelijke diensten.

Van de grote steden kenden stadsgewest Amsterdam (3,3%) en de regio rond Eindhoven (3,3%) een grotere groei dan in stadsgewest Utrecht. In Den Haag was de groei vergelijkbaar met Utrecht (2,7%), terwijl in Rotterdam de groei iets lager lag (2,6%).

Ondernemersvertrouwen daalde al voor de coronacrisis

Het ondernemersvertrouwen geeft de stemming van het bedrijfsleven weer op basis van verwachte ontwikkelingen voor het komende jaar in omzet, personeel en investeringen van het eigen bedrijf. Het geeft daarmee de richting aan waarin het Bruto RP zich naar verwachting zal ontwikkelen. Ondernemers in Nederland waren eind 2019 over het algemeen minder optimistisch over de toekomst van het eigen bedrijf dan een jaar ervoor (score 37). In de provincie Utrecht is het vertrouwen vorig jaar ook afgenomen (score 41). Eind 2019 verwachtten meer ondernemers dat hun omzet zal afnemen en minder ondernemers dat hun omzet zal toenemen in 2020. Qua personeelssterkte en investeringen in het komende jaar hadden ondernemers eind 2019 ongeveer dezelfde verwachtingen als een jaar eerder.

In 2019 nog steeds veel startende bedrijven

Het aantal nieuw opgerichte vestigingen (bedrijven en instellingen) is in de gemeente Utrecht al jaren hoog. Tussen april 2018 en april 2019 zijn wederom ruim 5.000 nieuwe vestigingen (nieuw bedrijf of nieuwe vestiging van een bedrijf) opgericht, een cijfer dat vergelijkbaar is met een jaar daarvoor. De nieuw opgerichte bedrijven zijn in ruime meerderheid startende zzp’ers. Doordat er meer bedrijven zijn bijgekomen (door oprichting of vestiging) dan dat er vertrokken of opgeheven zijn, is het totaal aantal vestigingen gegroeid tot boven de 43.000. Ruim driekwart betreffen vestigingen met 1 werkzame persoon.

Ook meer snelgroeiende bedrijven in 2019

In Utrecht voldoet 2,1% van de bedrijfsvestigingen aan het criterium van een snelgroeiend bedrijf, d.w.z. een gemiddelde autonome groei (omzet en/of personeel) van ten minste 20% per jaar over een periode van drie achtereenvolgende jaren, voor bedrijven die aan het begin van de groeiperiode tien of meer werknemers hebben. In 2017 voldeed 1,9% van de bedrijfsvestiging aan het criterium van een snelgroeiend bedrijf. Utrecht heeft na Eindhoven (2,6%) van de vijf grootste steden het hoogste aandeel snelgroeiende bedrijven. Het Nederlands gemiddelde ligt op 1,9%.