1. Samenstelling Utrechtse bevolking en woningvoorraad

Utrecht telt op 1 januari 2024 374.374 inwoners en 194.377 huishoudens. Utrecht is in trek; de bevolking is in 2023 met 1,7% gegroeid (+6.390 inwoners). Dit is een sterkere groei dan Utrecht lange tijd heeft gehad.

Utrecht is een jonge stad. Er zijn meer inwoners met een leeftijd tussen 18 en 34 jaar dan gemiddeld in Nederland (zie figuur 1.1). Oudere inwoners zijn er juist minder dan gemiddeld in Nederland.

De meeste Utrechters zijn alleenstaand (51%). Landelijk ligt dat percentage een stuk lager, op 39%. Het aandeel meerpersoonshuishoudens met kinderen (21%) en zonder kinderen (22%) in Utrecht is ongeveer even groot, maar wel lager dan in Nederland gemiddeld. Eenoudergezinnen komen het minst vaak voor (6%), zie figuur 1.2.
De gemiddelde huishoudensgrootte in Utrecht is 1,9 personen.

Figuur 1.3 laat zien dat de grootste categorie huishoudens in Utrecht, de eenpersoonshuishoudens, voor 40% uit 20- tot 30-jarigen bestaat. Deze percentages liggen flink hoger dan Nederland gemiddeld. Landelijk zijn de eenpersoonshuishoudens juist ouder dan in Utrecht (45 jaar en ouder).

Utrecht telt op 1 januari 2024 167.123 woningen. Begin 2023 bestaat de voorraad voor 44% uit koopwoningen en voor 54% uit huurwoningen.
Er wonen ruim 5.000 inwoners buiten de officiële Utrechtse woningvoorraad. Dit kunnen woonboten en woonwagens zijn, maar ook tijdelijke woningen. Sommige wooneenheden vallen buiten de officiële woningvoorraad.

De woningvoorraad bestaat in 2023 voor 33% uit sociale huur (huurprijs onder de liberalisatiegrens). Dit betreft zowel de sociale huurwoningen van woningcorporaties als van particuliere eigenaren. Sociale huur is gedefinieerd op basis van de huurprijs, niet op basis van eigendomsvorm.
Er is een daling van de sociale huur zichtbaar van 36% in 2021 naar 33% in 2023.
Het aandeel van de sociale huur van woningcorporaties is met 29% al jarenlang stabiel (zie figuur 1.4). Ongeveer 4% van de woningvoorraad is een particuliere huurwoning met een geschatte huurprijs onder de liberalisatiegrens.
De omvang van de middenhuur in Utrecht groeit gestaag de afgelopen jaren (van 11% in 2019 naar 16% in 2023). Ook in 2023 is het aandeel middenhuur in de woningvoorraad toegenomen.
In 2023 is nog 10% van de woningen een betaalbare koopwoning (woningen met een WOZ-waarde onder de NHG-grens). Dat is bijna een halvering ten opzichte van 2019 (19%).
De omvang van de middencategorie neemt af, ondanks de groei van het aandeel middenhuur. In 2023 is 26% van de woningen een woning in de middencategorie. In 2019 was dit nog 30%. Dit komt door de daling van het aandeel betaalbare koopwoningen.
Het aandeel dure koop in de stad blijft groeien. Dit komt door de zeer sterke prijsstijging van woningen de afgelopen jaren.

De meeste woningen in Utrecht zijn appartementen (58%). De overige woningen zijn eengezinswoningen, vooral tussenwoningen (31%) en hoekwoningen (7%). Twee onder een kap woningen (2%) en vrijstaande woningen (2%) komen minder voor in Utrecht.
In Utrecht ligt het aandeel eengezinswoningen (42%) veel hoger dan in Amsterdam (13%), Rotterdam (25%) en Den Haag (21%), maar veel lager dan gemiddeld in Nederland (64%).
In Utrecht komen er meer appartementen bij dan eengezinswoningen. Tussen 2018 en 2023 is het aandeel appartementen gegroeid van 56% naar 58% van de totale woningvoorraad.

In 2023 is er een dip van ca. 1.000 woningen zichtbaar in het aantal opleveringen. In 2023 groeit de stad met bijna 2.000 woningen, terwijl Utrecht t/m 2022 netto gezien met zo’n 3.000 woningen per jaar groeide.
De dip in opleveringen in 2023 wordt veroorzaakt door de dip in het aantal afgegeven vergunningen in 2021. In 2021 is het aantal vergunde nieuwbouwwoningen meer dan gehalveerd (van bijna 3.500 in 2020 naar ca 1.200 in 2021).
In 2022 is het aantal vergunde nieuwbouwwoningen weer gestegen en deze stijging zet door naar bijna 4.000 in 2023. De ontwikkeling van vergunde woningen wijkt af van de landelijke trend waarin pas in 2022 een daling zichtbaar is in het aantal vergunde nieuwbouwwoningen.

In 2023 zien we een forse daling van het bouwtempo (figuur 1.7). Tot 2022 bouwde Utrecht veel woningen in vergelijking tot de andere G4-steden en het landelijk gemiddelde. In 2023 komt het aandeel nieuwbouw ten opzichte van de voorraad in Utrecht (1,1%) dichter bij dat van Amsterdam (1,0%), Rotterdam (1,0%) en het landelijk gemiddelde (0,9%) te liggen.

Nieuwe woningen worden gemiddeld steeds kleiner in Utrecht. De gemiddelde woninggrootte van alle woningen in 2023 bedraagt 95 m². Woningen die vanaf 2015 zijn gebouwd hebben een gemiddelde grootte van 84 m² (-11 m²).
Ook in Amsterdam zijn nieuwe woningen vanaf 2015 gemiddeld genomen kleiner dan bestaande woningen in Amsterdam (-8 m²). In Rotterdam zijn nieuwe woningen juist groter dan de bestaande woningen van voor 2015 (+15 m²). In Den Haag (-2 m²) en gemiddeld in Nederland (-2 m²) zijn nieuwe woningen vanaf 2015 ongeveer even groot als de bestaande woningen van voor 2015.
Eengezinswoningen worden steeds groter. Een gemiddelde eengezinswoningen in Utrecht is 120 m². Nieuwbouwwoningen vanaf de bouwperiode 1995-2005 zijn gemiddeld groter.
Meergezinswoningen (appartementen) worden steeds kleiner. Een gemiddelde meergezinswoning in Utrecht is 77 m². Nieuwbouwwoningen (meergezins) vanaf de bouwperiode 1995-2005 zijn gemiddeld kleiner.