Samenvatting

Bijna de helft van de Utrechters onderneemt activiteiten in of voor zijn buurt. In de meeste gevallen is hierbij geen ondersteuning van de gemeente nodig. Een kwart van de Utrechters is bekend met het Initiatievenfonds, dat gebruikt kan worden voor grote en kleine bewonersinitiatieven. Ruim een derde van de inwoners heeft afgelopen jaar iets gedaan om het beleid te beïnvloeden.

 Kerncijfers

 2016201720182019
aantal wijkraadadviezen45373810
% inwoners dat iets gedaan heeft om beleid te beïnvloeden-3131371
% inwoners dat vindt dat de gemeente iets met hun bijdrage heeft gedaan235343334
% inwoners dat actief is om de leefbaarheid en veiligheid in de buurt te verbeteren28282829
% inwoners dat zich in de buurt inzet met een of meer activiteiten46464445
% inwoners dat ondersteuning van de gemeente of een andere organisatie nodig heeft (gehad) bij activiteiten in de buurt4- 3292934
% inwoners dat bekend is met het Initiatievenfonds25262527
aantal gehonoreerde aanvragen Initiatievenfonds1.1311.1461.2301.271

1 De uitkomst uit 2019 is niet vergelijkbaar met andere jaren door een afwijking in de vragenlijst: 'deelname aan stadsgesprek of -debat' is vervangen door 'naar een bijeenkomst voor bewoners'.
2 Alleen beantwoord door deelnemers aan de Inwonersenquête die iets gedaan hebben om beleid te beïnvloeden.
3 De uitkomst uit 2016 is niet vergelijkbaar met andere jaren door een afwijking in de vragenlijst.
4 Ondersteuning: advies,vergunning, wijkcontacten, financiële ondersteuning, overige ondersteuning.
Bron: Inwonersenquête, gemeente Utrecht; Wijken, gemeente Utrecht

Bijna de helft van de Utrechters onderneemt buurtactiviteit(en)

In 2019 geeft bijna de helft van Utrechters (45%) aan buurtactiviteiten te ondernemen. De ‘populairste’ buurtactiviteit is het schoonhouden van de openbare ruimte. Ruim een kwart van de inwoners geeft aan dit al te doen. Van de Utrechters helpt 15% op school of bij een sportvereniging. Daarnaast geeft ook een deel van de Utrechters aan te willen deelnemen aan deze activiteiten, maar doet dit momenteel niet. Met name zorg/hulp aan buurtbewoners, iets doen voor veiligheid, organiseren van buurtfeest/activiteit, helpen op school of sportvereniging geven inwoners aan te willen doen.

Vaak financiële ondersteuning nodig

Van de Utrechters die buurtactiviteiten ondernemen, heeft 34% ondersteuning van de gemeente of een andere organisatie nodig (gehad). Financiële ondersteuning komt het meeste voor.

Ruim kwart van de Utrechters bekend met het Initiatievenfonds

Het Initiatievenfonds is bedoeld voor grote en kleinere bewonersinitiatieven in Utrecht en om mensen aan te moedigen zich vrijwillig in te zetten voor elkaar, de buurt, wijk of stad. Het afgelopen jaar zijn 1.271 initiatieven gehonoreerd.

In 2019 is 27% van de Utrechters bekend met het Initiatievenfonds. De gemeente vindt het belangrijk dat mensen die een initiatief nemen, het fonds kunnen vinden. Daarom is ook in 2019 op verschillende manieren het fonds onder de aandacht gebracht. Met folders, advertenties en online verhalen over initiatieven.

Verder met vernieuwen van participatie

Ruim een derde (37%) van de inwoners geeft aan afgelopen jaar iets te hebben gedaan om het beleid, de plannen of activiteiten van de gemeente te beïnvloeden. Voor meer dan de helft van deze inwoners is dit onder meer een melding over de openbare ruimte.

Meer dan één op de vijf Utrechters (22%) heeft op een of meerdere manieren geparticipeerd om het beleid, plannen of activiteiten van de gemeente te beïnvloeden. Hierbij gaat het om het indienen van een klacht of zienswijze, deelname aan een bewonersgroep, contact met de wijkraad, wijkwethouder of raadslid, deelname aan een participatietraject, bezoeken van een (raads)informatiebijeenkomst of een bijeenkomst voor bewoners. In participatie zijn er verschillen te zien tussen wijken, opleidingsniveaus en leeftijdsgroepen. Onder de noemer ‘Samen stad maken op de Utrechtse manier’ gaat de gemeente verder met participatie vernieuwen.

Burgeragendering en burgerinitiatief

De gemeenteraad heeft met haar voorstel burgeragendering en burgerinitiatief een extra instrument aan de participatiemogelijkheden toegevoegd. Een burgeragendering en een burgerinitiatief zijn beide manieren om als inwoner een onderwerp door de gemeenteraad te laten bespreken. Bij een burgeragendering wordt geen plan of voorstel ingediend, maar komt het onderwerp bij de raad op de agenda ter bespreking. Bij een burgerinitiatief gaat het om een voorstel waar de gemeenteraad over beslist. In beide gevallen organiseert de raad eerst een bijeenkomst om te horen hoe andere Utrechters aankijken tegen het onderwerp. Daarna volgt een gesprek in de raadscommissie en bij een burgerinitiatief ook een raadsvergadering.

Iedereen van 12 jaar en ouder kan een burgerinitiatief starten of burgeragendering indienen. In beide gevallen is steun nodig van andere inwoners: voor een burgerinitiatief van minimaal 250 Utrechters en voor een agendering zijn minimaal 100 handtekeningen nodig.

Overige cijfers

 2016201720182019
% inwoners dat op één of meerdere manieren heeft geparticipeerd om beleid, plannen of activiteiten van de gemeente te beïnvloeden-181922*
% inwoners dat initiatief heeft genomen om beleid te beïnvloeden (maatschappelijk initiatief en/of petitie ingediend)-545
aantal burgeragenderingen en burgerinitiatieven**--12

* De uitkomst uit 2019 is niet vergelijkbaar met andere jaren door een afwijking in de vragenlijst.
** Burgeragenderingen zijn pas mogelijk vanaf 1 januari 2019.
Bron: Inwonersenquête, gemeente Utrecht; Wijken, gemeente Utrecht